W Polsce każdego roku oddaje się do użytku ok. 80 tys. domów jednorodzinnych, a łączna ilość istniejących domów przekracza 5 milionów. Mieszka w nich około połowa mieszkańców Polski, a więc standard energetyczny oraz rodzaj i stan techniczny źródła ciepła, odgrywają znaczący globalny wpływ na zużycie paliw i energii oraz jakość powietrza atmosferycznego.
Ogrzewanie domów jednorodzinnych
Raport „Efektywność energetyczna w Polsce. Przegląd 2013. Domy jednorodzinne” publikowany w 2014 roku przez Instytut Ekonomii Środowiska, zawiera między innymi statystykę (na podstawie 500 analizy budynków) rodzajów źródeł ciepła wykorzystywanych do ogrzewania budynków i podgrzewania ciepłej wody użytkowej. Ogółem blisko 70% domów jednorodzinnych w Polsce ogrzewana jest kotłami węglowymi. Zapewne także z racji mniejszego dostępu do sieci gazowych, na obszarach wiejskich udział kotłów opalanych węglem i drewnem jest większy niż w miastach. Jednocześnie kotły gazowe stanowią w budynkach lokalizowanych na wsi niewielki udział (7,4%), dla porównania w miastach jest to 26,4%.
Wykres 1. Jakim źródłem ciepła ogrzewany jest Państwa dom? (źródło: „Efektywność energetyczna w Polsce. Przegląd 2013. Domy jednorodzinne”. Instytut Ekonomii Środowiska)
Kotły węglowe pracują głównie w budynkach starszych, np. dla domów budowanych w latach 1945-1988 udział kotłów węglowych wynosi ogółem 76,3%, podczas gdy w nowych budynkach (od 2001) znacznie mniej bo 37,2%. Kotły gazowe występują w 10,4% starszych budynków (1945-1988) oraz w 27,8% nowych budynków (od 2001). Popularność innych rodzajów ogrzewania jak np. kotły olejowe, ogrzewanie elektryczne lub miejska sieć ciepłownicza (MSC) jest niewielka. W trakcie zbierania danych do analizy w 2013 roku, nie zarejestrowano przypadków zastosowania pomp ciepła zarówno do ogrzewania domu, jak i podgrzewania ciepłej wody użytkowej.
Podgrzewanie ciepłej wody użytkowej
Podgrzewanie ciepłej wody użytkowej następuje z nieco niższym udziałem kotłów węglowych (ogółem 52,8% budynków), co jest skutkiem korzystania z bojlerów elektrycznych (11,2% domów) oraz instalacji solarnych (5,2% domów). Oznacza to m.in. że ponad 0,5 mln domów korzysta z bojlerów elektrycznych, które generują wysokie koszty eksploatacyjne. Wysokie pozostaje także wykorzystanie kotłów węglowych (52,8% domów), co w przypadku wielu z nich wiąże się także z wysokimi kosztami eksploatacji, gdyż sprawność pracy poza sezonem grzewczym znacznie się obniża (wysokie straty rozruchowe i postojowe).
Wykres 2. Jakim źródłem ciepła podgrzewana jest ciepła woda użytkowa w Państwa domu? (źródło: „Efektywność energetyczna w Polsce. Przegląd 2013. Domy jednorodzinne”. Instytut Ekonomii Środowiska)
Modernizacja ogrzewania
Mieszkańców domów (N = 500) zapytano m.in. o zamiary dotyczące modernizacji swoich domów. Najczęściej wskazano na planowane docieplenie ścian zewnętrznych oraz zastosowanie instalacji solarnej. Potencjał do obniżenia kosztów ogrzewania domu i podgrzewania wody użytkowej jest bardzo wysoki. Szczególnie dogodną inwestycją jest ograniczenie zużycia ciepła dla podgrzewania wody, gdzie zastosowanie mogą znaleźć kolektory słoneczne oraz pompy ciepła.
(źródło: „Efektywność energetyczna w Polsce. Przegląd 2013. Domy jednorodzinne”. Instytut Ekonomii Środowiska)